Jak myślą dzieci?

Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Co to znaczy „myśleć”?  Kiedy zapytamy ucznia, jak rozwiązał zadanie, opowiada o kolejnych czynnościach, które wykonał: „Przeczytałem, wypisałem liczby, dodałem, napisałem odpowiedź”. Nie mówi jednak o procedurach intelektualnych, jakie uruchomił.

Dziecko myśli przede wszystkim inaczej. Nie gorzej, nie prymitywniej, ale inaczej. Dla niego jest ważne przede wszystkim to, co widzi.   Nie potrafi jeszcze w rozumowaniach oderwać się od konkretów.  Metodycy podkreślają, że dzieci uczą się przez własną aktywność, sprawdzanie, eksperymentowanie, zadawanie pytań.  A  w szkole dzieci słyszą "Jasiu siadaj, bo to nie jest czas na zadawanie pytań. Będziemy realizować program".

Czego łatwiej uczyć innych – rzeczy prostych czy skomplikowanych? Odpowiedź wydaje się oczywista. Prostych. Czy na pewno? Skończyłeś studia z matematyki. Funkcje trygonometryczne, logarytmy, całki to dla ciebie chleb powszedni. Pewnego dnia stajesz przed czwartoklasistami na lekcji matematyki i masz im pomóc zrozumieć pojęcie ułamka zwykłego. Jak można nie rozumieć, co to jest ułamek zwykły? Przecież to takie proste! 

Nauczyciel rysuje prostokąt i dzieli go liniami na prawie równe 4 części. Wyjaśnia: „To jest całość.Podzieliłem ją na cztery równe części, trzy z tych czterech części to trzy czwarte. – Zamalowuje trzy części prostokąta. – Rozumiesz?”. Uczeń patrzy na rysunek i zadaje  pytanie: „Cztery prostokąty odjąć trzy to jeden został. Czyli trzy czwarte to to odjęte czy to, co zostaje?”. Dlaczego uczeń tak pomyślał? Zapewne dlatego, że do tej pory w ten sposób przedstawiano odejmowanie w jego podręczniku – odejmowane obiekty były zamalowywane lub skreślane. 

Kajtek nie za dobrze radzi sobie na lekcjach matematyki. Kiedy nauczyciel pisze na tablicy zadanie, Kajtek nawet nie czyta jego treści. Cierpliwie czeka, aż ktoś poda wynik zadawalający nauczyciela. Wtedy Kajtek odczuwa ulgę – uf, znowu się udało.Nauczyciel Kajtka zadawala się rozwiązaniem zadania podanym przez któregoś z uczniów. Uważa, że dzieci zrozumiały zadanie i przechodzi do kolejnego. Kajtek na pewno nie zrozumiał,ponieważ nawet nie przeczytał jego treści.

Więcej o tym jak myślą dzieci w tekście  Za progiem , który szczególnie polecamy nauczycielom i rodzicom.