Centralizacja rozliczeń Vat w JST
Województwa, powiaty i gminy najpóźniej od 1 stycznia 2017 r. obowiązane są rozliczać VAT wraz ze wszystkimi swoimi jednostkami organizacyjnymi. Stosowna ustawa z 5 września br. została opublikowana w Dz. U. pod pozycją 1454.
Ustawa wchodzi w życie 1 października. Jest wykonaniem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 Gmina Wrocław przeciwko Ministrowi Finansów. Główna teza tego orzeczenia jest taka, że jednostki organizacyjne utworzone przez samorządy nie mogą być odrębnymi od tych samorządów podatnikami VAT. Nie spełniają one bowiem zapisanego w unijnej dyrektywie warunku samodzielności: nie ponoszą odpowiedzialności za szkody ani ryzyka gospodarczego.
Polski ustawodawca postanowił, że jst muszą podjąć skonsolidowane rozliczanie nie później niż 1 stycznia 2017 r., przy czym może to nastąpić wyłącznie z pierwszym dniem miesiąca (np. 1 grudnia 2016 r.). Od tego momentu stają się sukcesorami praw i obowiązków rozliczających się dotychczas odrębnie samorządowych jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, urzędów marszałkowskich, starostw powiatowych czy urzędów gmin. Jst mają obowiązek złożyć do urzędu skarbowego, przed dniem podjęcia skonsolidowanego rozliczenia, informację wg wzoru będącego załącznikiem nr 1 do ustawy. Wskazuje się tam datę centralizacji i załącza wykaz podległych jednostek organizacyjnych. Na tej podstawie organ podatkowy wykreśli te jednostki z rejestru podatników VAT i powiadomi o tym jst.
Jst, która w 2016 lub 2017 r. scentralizowała rozliczenia, w przypadku sprzedaży tzw. mieszanej, do końca 2017 r. stosuje współczynniki proporcji obliczone odrębnie dla każdej jednostki organizacyjnej. Służą one do ustalania wielkości VAT naliczonego podlegającego odliczeniu od VAT należnego.
Korekty rozliczeń za okresy sprzed centralizacji
Korygowanie wcześniejszych deklaracji nie jest obligatoryjne, lecz fakultatywne. Ustawa dopuszcza dwa typy korekt:
- dotyczące poszczególnych jednostek organizacyjnych podległych jst, nie związane z wyrokiem TSUE; warunkiem dopuszczalności korekty jest złożenie informacji, że nie dotyczą tego wyroku;
- łącznie wszystkich jednostek organizacyjnych wraz z jst, jeżeli są związane z wyrokiem; warunki:
- złożenie informacji wg wzoru z załącznika nr 2 do ustawy, ze wskazaniem, czy obejmują VAT naliczony finansowany ze środków na realizację projektów, podlegający zwrotowi,
- złożenie wykazu wszystkich jednostek organizacyjnych, których korekty dotyczą,
- złożenie korekt za wszystkie okresy rozliczeniowe, licząc od najwcześniejszego, który jst postanowiła skorygować,
- uwzględnienie w korektach rozliczeń wszystkich jednostek podlegających centralizacji.
Korekty niespełniające wyliczonych warunków nie będą wywoływać skutków prawnych. Wybór okresu, od którego rozpoczyna się korygowanie, został pozostawiony jst, byleby nie wkraczał w przedawnienie.
VAT od inwestycji finansowanych z unijnych środków
W ustawie jako zasadę zapisano, że jst nie ma obowiązku zwracania środków na realizację projektów w zakresie zmiany kwalifikowalności VATu naliczonego. Warunkiem jest, aby jst przed dniem wejścia ustawy w życie nie obniżyła VATu należnego o naliczony z tego tytułu. O spełnieniu tego warunku jst mają obowiązek zawiadomić organ podatkowy oraz podmiot, z którym zawarto umowę o dofinansowanie, w terminie do 1 grudnia br., wg formularza określonego w załączniku nr 3 do ustawy.
Jeżeli natomiast jst przed 1 października br. obniżyła VAT należny o naliczony, sfinansowany środkami unijnymi, wówczas ma obowiązek niezwłocznie środki te zwrócić na rzecz podmiotu finansującego. Odsetki należne są za okres od dnia obniżenia VAT, do dnia zwrotu środków.
Ze względu na skalę operacji Ministerstwo Finansów zapowiada opracowanie i publikację na stronach internetowych odpowiedniej broszury informacyjnej, na początku października.
Leszek Boroch
- pracownik Urzędu Skarbowego w Złotoryi