NIEKTÓRE ZMIANY W PIT I W CIT NA 2016 ROK
Od 1 stycznia wchodzi w życie sporo nowości w podatkach dochodowych. Część jest identyczna zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), jak i ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Poniższy tekst nim jest poświęcony.
Ustawą z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1197) uchylono obowiązek zmniejszania kosztów uzyskania przychodów z tytułu ich niezapłacenia. Od kilku lat był on zapisany w art. 15b ustawy o CIT i art. 24d ustawy o PIT. Dotychczas było tak, że niezapłacenie zobowiązania z faktury lub innego dokumentu, który został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, rodziło konieczność zmniejszenia tychże kosztów. Należało tak uczynić, jeśli podatnik nie opłacił faktury w terminie 30 dni od upływu terminu płatności. Jeśli zaś termin płatności był dłuższy niż 60 dni, wówczas zmniejszenia kosztów trzeba było dokonać z upływem 90 dni od zaliczenia wydatku do kosztów (jeśli nie został opłacony). Jeżeli natomiast w miesiącu zmniejszenia koszty były niższe od jego wartości lub w ogóle nie wystąpiły, to trzeba było zwiększyć przychód. W przypadku, gdy brak zapłaty dotyczył wydatku na nabycie środka trwałego, występował obowiązek korygowania zaliczanych do kosztów odpisów amortyzacyjnych od ich wartości początkowej. Powodem wprowadzenia tych przepisów było motywowanie do regulowania płatności w obrocie gospodarczym. Obecnie ustawodawca uznał, że nie zdały one w praktyce egzaminu. Nie przyczyniły się do zniwelowania zatorów płatniczych, a ich stosowanie nastręczało trudności. W efekcie nie będą obowiązywać od 2016 roku. Istotna jest tu regulacja przejściowa. Otóż podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2016 r. dokonali zmniejszenia kosztów (lub zwiększenia przychodów) na dotychczasowych zasadach, po wejściu w życie noweli mogą zwiększyć koszty uzyskania przychodów. Oczywiście według reguł określonych w poprzednim brzmieniu ustawy.
W Dz. U. pod pozycją 1767 opublikowano ustawę z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności. Na jej mocy uchylono obowiązującą do tej pory ulgę na nabycie nowych technologii. W przepisach przejściowych zaznaczono jednak, że podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2016 r. rozpoczęli korzystanie z tej ulgi, będą mogli proces ten kontynuować na dotychczasowych zasadach. W 2013 roku ulgę tę konsumowało tylko 106 podatników w Polsce. Z tego powodu wprowadzono inne rozwiązanie. Polega ono na możliwości odliczania od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową (tzw. kosztów kwalifikowanych). Definicje takiej działalności, badań naukowych i prac rozwojowych, zostały w ustawach o PIT i o CIT zdefiniowane. Za koszty kwalifikowane uznawać się będzie wynagrodzenia, materiały, surowce, ekspertyzy, opinie, usługi doradcze, korzystanie z aparatury naukowo-badawczej i odpisy amortyzacyjne. Koszty kwalifikowane stanowić będzie 10, 20 lub 30% wydatku. Zależy to od jego rodzaju i od statusu przedsiębiorcy („mikro” czy inny).
Identyczną zmianę dla podatników CIT i podatników PIT wprowadza też ustawa z 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz. U. poz. 1595). Reguluje ona moment korygowania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów. Dotychczas problematyka ta nie była wprost uregulowana prawnie, co generowało spory. Ścierały się dwie koncepcje co do momentu korekty: w rozliczeniu bieżącym czy w rozliczeniu wstecznym. Według uchwalonych zasad, jeżeli korekta będzie spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, wówczas zmiany wysokości przychodów lub kosztów będzie się dokonywało wstecz, czyli za okres, w którym wykazano przychód pierwotny lub potrącono koszt pierwotny. Zajdzie więc konieczność skorygowania złożonej uprzednio deklaracji. W pozostałych przypadkach korekty będzie się dokonywać w rozliczeniu bieżącym. Inaczej mówiąc, korekta przychodu nastąpi w tym okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca. Korekta kosztów zaś dokona się w tym okresie, w którym otrzymano fakturę korygującą lub inny dokument potwierdzający przyczyny korekty. Przedstawione zasady znajdą zastosowanie do korygowania przychodów/kosztów uzyskanych/poniesionych od 1 stycznia 2016 r.
Leszek Boroch
- pracownik Urzędu Skarbowego w Złotoryi