Jak potwierdzić rejestrację unijnego kontrahenta?

Sprzedaż towarów dla odbiorcy z Unii Europejskiej korzysta z preferencji w zakresie VAT. Trzeba spełnić kilka warunków. Jednym z nich jest aktywność rejestracyjna odbiorcy.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT) w Polsce podlega 5 rodzajów czynności. Wśród nich znajduje się wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT). Jest to taki rodzaj dostawy,  w której dostawcą jest podatnik polski, zaś odbiorcą – unijny. Towar musi zostać fizycznie przemieszczony do odbiorcy. Tak dostawca, jak i odbiorca, muszą być zarejestrowani w swoich krajach do transakcji wewnątrzwspólnotowych. Dowodem rejestracji jest nadanie przez odpowiednie władze podatkowe stosownego identyfikatora. Ów identyfikator  to unikatowy ciąg cyfr, poprzedzony dwuliterowym kodem państwa członkowskiego (w Polsce: PL).

Na czym polega WDT?

Unijna konstrukcja opodatkowania handlu wewnątrzwspólnotowego zakłada, że – inaczej niż zwykle - podatek rozlicza w swoim państwie nabywca, a nie dostawca. Właśnie z tego powodu stawka VAT   dla WDT u dostawcy wynosi 0%. Nie jest to zwolnienie z podatku, tylko stawka. Znaczenie ma to fundamentalne, albowiem dostawca zachowuje prawo do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu towaru. Ażeby stawka VAT dla dostawcy wynosiła 0%, to muszą funkcjonować mechanizmy gwarantujące rozliczenie podatku przez nabywcę w państwie, do którego towar został przemieszczony. Po drugiej stronie transakcji występuje, na zasadzie lustra, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT).

Jednym z warunków uznania, że doszło do WDT, a tym samym zastosowania stawki VAT 0%, jest dokonanie dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy. Ciężar udowodnienia prawa do preferencji spoczywa na przedsiębiorcy dokonującym WDT. Innymi słowy, polski podatnik ma obowiązek potwierdzić, że unijny nabywca towaru jest zarejestrowany          i ma aktualny numer. Istotne przy tym jest, aby ten unijny NIP był aktywny w dniu dokonywania WDT.

Sposoby potwierdzania rejestracji

Odpowiednie regulacje zapisane są w Rozporządzeniu Rady (UE) nr 904/2010 z dnia 7 października 2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku           od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 268). Wynika z niego m.in., że państwa członkowskie zapewniają osobom uczestniczącym w handlu wewnątrzwspólnotowym możliwość uzyskania potwierdzenia ważności numeru każdej określonej osoby wraz z nazwą (nazwiskiem) i adresem. Natomiast w prawie krajowym jest to uregulowane w art. 97 ust. 17 – 19 ustawy o VAT.

Bazą unijną, która kumuluje dane o transakcjach wewnątrzwspólnotowych, jest VIES (skrót od VAT Information Exchange System). Jest to system informatyczny służący do wymiany informacji. Bezpośredni dostęp do niego mają organy podatkowe. Przedsiębiorcy natomiast mogą uzyskiwać       z niego informacje za pośrednictwem tychże organów, w kraju swojej siedziby.

W Polsce istnieją trzy kanały ustalenia, czy unijny nabywca towaru jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od wartości dodanej:

• za pomocą wyszukiwarki Ministerstwa Finansów „Potwierdzanie numeru VAT UE (VIES)”, która jest podlinkowana do strony Komisji Europejskiej http://ec.europa.eu/taxation_customs/vies ;
• zwrócić się do Biura Wymiany Informacji Podatkowych Izby Skarbowej w Poznaniu:
  - pocztą elektroniczną na adres numery.vat@mofnet.gov.pl,
  - faksem na numer (63) 240 19 89,
  - telefonicznie: ze stacjonarnego 801 055 055, z komórkowego (22) 330 03 30,
  - pocztą tradycyjną na adres: ul. Poznańska 46, 62-510 Konin;
• zwrócić się do urzędu skarbowego, w jednej z w/w form.

Informacja może być pozytywna (potwierdzająca zid entyfikowanie podmiotu), jak i negatywna (stwierdzająca brak potwierdzenia).

Leszek Boroch

- pracownik Urzędu Skarbowego w Złotoryi