Budżet Złotoryi - zarządzanie

Wiadomo, że dobre zarządzanie jest pożądane w każdej gminie, ale dobre zarządzanie ważniejsze jest tam, gdzie więcej jest problemów. Wtedy szczególnie nie można sobie pozwolić na marnotrawstwo sił, środków czy czasu. Jednym z ważniejszych instrumentów pobudzania rozwoju lokalnego są finanse miejskie. Dochody i wydatki budżetowe, pełnią funkcję instrumentów polityki finansowej. Po stronie dochodowej ma miejsce kształtowanie dochodów poprzez wysokość stawek, udzielanie ulg i zwolnień podatkowych, pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania. Strona wydatkowa odzwierciedla politykę władz gminy i jej priorytety w zakresie np. inwestycji.

Dochody i wydatki

Trafne zaplanowanie dochodów budżetowych jest podstawą opracowania całego budżetu. Jeśli dochody zostaną zawyżone, to trzeba będzie posiłkować się kredytem na pokrycie wydatków bieżących. Finansowanie wydatków bieżących w drodze zaciągania zobowiązań może prowadzić do powstania pętli zadłużenia. Jeśli gmina np. w roku 2009 zaciągnie zobowiązania na sfinansowanie wydatków bieżących, to w roku kolejnym wydatki bieżące będą wyższe (o odsetki od zadłużenia), co spowoduje konieczność zaciągnięcia kolejnych, wyższych zobowiązań (w roku 2010), a to z kolei spowoduje wyższe wydatki bieżące w roku 2012 i kolejne zadłużenie. Gdy dochody oszacuje się zbyt nisko, konieczne będą cięcia i oszczędności w zaplanowanych zadaniach.

Dochody własne

Odzwierciedleniem kondycji finansowej gminy, potencjału gospodarczego i zdolności inwestycyjnej jest udział dochodów własnych w budżecie Miasta. Dochody własne są najbardziej stabilnym elementem budżetu, pozwalającym uniezależnić się finansowo od czynników zewnętrznych, takich jak koniunktura polityczna w kraju czy środki ze źródeł pozabudżetowych. Wykres obok pokazuje jakie są relacje dochodów własnych do dochodów ogółem w Złotoryi w porównaniu do średniej gmin miejskich w województwie dolnośląskim.

Na dochody własne składają się udziały gminy w podatku od osób fizycznych i prawnych, różne opłaty i podatki lokalne, oraz dochody ze sprzedaży mienia komunalnego. Zatem podwyższać podatki i opłaty czy sprzedawać? Biorąc po uwagę, że zwiększenie obciążeń podatników prowadzących działalność gospodarczą pociąga za sobą często rezygnację z prowadzenia działalności jednych, przejście do szarej lub czarnej strefy innych, a przeważnie zmniejsza zdolność do inwestowania – o wiele bezpieczniejsze dla rozwoju gminy wydaje się obniżanie podatków i opłat. Szanse zmniejszania przez samorząd podatków i opłat są jednak ograniczone. W warunkach kryzysu gmina powinna wiec dbać przynajmniej o to, aby obciążenia podatników nie wzrastały.

Wydatki majątkowe a zadłużenie gminy

Innym wskaźnikiem dobrego zarządzania gminą są wydatki poniesione na inwestycje. Nowe miejsca pracy mogą powstać miedzy innymi dzięki rozwojowi infrastruktury. Planując inwestycje władze muszą zadać sobie pytanie jakie korzyści odniosą mieszkańcy i jak inwestycja wpłynie na rozwój lokalny. Realizując inwestycje gminy korzystają z kredytów, funduszy zewnętrznych lub sprzedaży majątku komunalnego. Do końca 2012 roku Miasto Złotoryja pozyskało z funduszy zewnętrznych 14,5 mln zł, a np. Wojcieszów 15,5 mln zł (źródło www.moja.polis.pl). Jak kształtowało się zadłużenie Złotoryi w relacji do dochodów ogółem pokazuje wykres poniżej.

Istotnym problemem w wydatkowaniu środków budżetowych jest ich ograniczoność. Dlatego też dla właściwego prowadzenia gospodarki budżetowej niezbędne jest dobre zarządzanie finansami miejskimi.

Wykresy opracowano na podstawie materiałów dostępnych na stronie http://www.wroclaw.rio.gov.pl oraz http://www.zlotoryja.pl