Uzasadnienie do sprawy Bogdana Jamroza

Znane jest już uzasadnienie do wyroku stwierdzającego nieważność uchwały pozbawiającej Bogdana Jamroza mandatu radnego.

Uchwała została podjęta 9 lipca 2015 r. przy ośmiu głosach "za" i 6 "przeciw". W głosowaniu nie brał udziału Bogdan Jamróz. Z prawa inicjatywy uchwałodawczej wówczas skorzystał Tomasz Sybis, Wójt Gminy Pielgrzymka. Projektodawca uchwały powołał się na opinię zatrudnionego w Urzędzie Gminy radcy prawnego, a także na opracowaną opinię prawną przez zewnętrzną kancelarię. Według obydwu opinii Bogdan Jamróz złamał ustawowy zakaz, którego skutkiem miałobyć wygaszenie mu mandatu. Radny, który nie pogodził się z wyrokiem, odwołał się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Pierwsza rozprawa odbyła się 19 sierpnia 2015 r., a dokładnie tydzień później zapadł korzystny wyrok dla byłego przewodniczącego Rady Gminy. 

Rada Gminy w Pielgrzymce podejmując uchwałę powołała się na przepis zabraniający łączenia funkcji radnego z prowadzeniem lub zarządzaniem działalnością gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminnego. - Należy wskazać, że celem przepisów określanych jako antykorupcyjne (a taki charakter ma m.in. przepis art. 24f ust. 1 powołanej ustawy) jest zapobieganie sytuacjom, w których radni mogliby osiągać jakiekolwiek korzyści z tytułu sprawowanego mandatu. O potencjalnie korupcyjnym wykorzystywaniu mienia jednostki samorządowej przez radnego można mówić wtedy, gdy radny, uczestnicząc w pracach organów właściwej jednostki samorządu, może wpływać na treść uchwał i decyzji podejmowanych przez te organy w prowadzonej działalności gospodarczej, bądź zarządzaniu taką działalności. - wyjaśnił skład orzekający przepisy, na podstawie, których Rada Gminy stwierdziła wygaśnięcie mandatu radnego.

Zdaniem sądu umowa między Stowarzyszeniem "Nasza Gmina" a Gminą Pielgrzymką przyniosła korzyści społeczne i nie była nastawiona na osiąganie zysku przez Stowarzyszenie. - W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że zawarcie umowy partnerskiej na realizację tego typu projektu pomiędzy stowarzyszeniem "Nasza Gmina", którego prezesem jest skarżący (będący jednocześnie radnym) a Gminą Pielgrzymka przyniosło korzyści społeczne, gdyż przyczyniło się do rozwoju edukacji i podniesienia poziomu wykształcenia uczniów gminy Pielgrzymka. Ponadto wykonanie przedmiotowej umowy było realizacją zadań publicznych uwidocznionych w KRS stowarzyszenia, którego celem jest prowadzenie wyłącznie działalności pożytku publicznego skierowanego do mieszkańców gminy Pielgrzymka między innymi w zakresie nauki, edukacji, oświaty i wychowania. Nie była to zatem działalność nastawiona na osiąganie zysku przez stowarzyszenie. - stwierdził skład orzekający.

Sąd wskazał, że aby stwierdził działalność gospodarczą muszą istnieć łącznie trzy jej cechy i one w przypadku Stowarzyszenia "Nasza Gmina" nie występują. - W tym miejscu przypomnieć należy, że dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest łączne zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych, tj. zarobkowości, zorganizowania formalnego oraz ciągłości. Brak którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej. Okoliczności niniejszej sprawy wskazują, że po pierwsze nie można przypisać Stowarzyszeniu "Nasza Gmina" dążenia do osiągnięcia zarobku (będącego zazwyczaj zyskiem) przez wykonywanie ustalonego zakresu zadań wynikających z umowy partnerskiej. Po drugie, uzyskana przez Stowarzyszenie dotacja unijna miała charakter jednorazowy i podmiot z niej korzystający nie przejawiał stałego zamiaru wykonywania działalności. Wskazuje na to charakter umowy partnerskiej, która zawarta została w celu realizacji ściśle określonego projektu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, zatem na czas określony. - w ten sposób sąd wymienił cechy działalności gospodarczej.

Uchwała była nieuprawnioną ingerencją w prawa wyborcze, które podlegają konstytucyjnej ochronie. - Wobec tego stwierdzić należy, że zaskarżona uchwała narusza prawo w stopniu na tyle istotnym, że uzasadniającym stwierdzenie jej nieważności. Została bowiem podjęta bez właściwego wyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych, które mają bezpośredni wpływ na możliwość stwierdzenia zaistnienia przesłanek wskazanych w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, a uzasadniających podjęcie uchwały o wygaśnięcie mandatu radnego. Sąd miał na względzie okoliczność, że przy podjęciu uchwały, obowiązkiem organu jest dokonanie ustaleń faktycznych, jak i rozważań prawnych w sposób niebudzący wątpliwości, że podjęta uchwała jest prawidłowa. Rada Gminy dokonała w istocie nieuprawnionej interpretacji art. 24f ust.1 u.s.g., stosując drastyczną sankcję wygaszenia mandatu radnego, naruszając również konstytucyjnie chronioną zasadę proporcjonalności. W uzasadnieniu wyroku z 13.03.2007r., sygn. K 8/07 Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że regulacje dotyczące wygaśnięcia mandatu ingerują w prawa wyborcze, które podlegają ochronie konstytucyjnej. Dotyczy to zarówno radnego, jak i wyborców. Automatyzm i rygoryzm w zakresie stanowienia i stosowania takich przepisów prowadzi do podważenia równowagi między prawami wybieranych oraz wyborców, a koniecznością osiągnięcia celów, którym służą nakazy i zakazy nakładane na radnych, co prowadzi do naruszenia konstytucyjnej zasady proporcjonalności. - uzasadnił sąd.

Wyrok jest nieprawomocny.

Sygn. akt III SA/Wr 643/15