Czy dofinansowanie do wypoczynku jest opodatkowane?

Już na samym wstępie trzeba wyjaśnić, że zasadniczo wszystko, co pracownik otrzymuje       od swego zakładu pracy, jest uznawane za przychód ze stosunku pracy (art. 12 ustawy o PIT). Nie są to tylko wypłaty pieniężne, ale też świadczenia w naturze i świadczenia nieodpłatne  (np. udostępnienie rzeczy). Regułą jest także, że od tego typu przysporzeń zakład pracy (jako płatnik) ma obowiązek obliczyć i pobrać podatek/zaliczkę na podatek od pracownika (jako podatnika).

Od zasady ustawodawca przewidział wyjątki zapisane w art. 21 ust. 1 pkt 67 i pkt 78 ustawy. Zwalniają one od podatku świadczenia udzielone przez zakład pracy jako dofinansowanie wypoczynku pracowników i niektórych członków ich rodzin. Nie ma przy tym znaczenia, kto zakupił wypoczynek (wczasy, przejazd itp.). Istotne jest natomiast, z jakiego źródła dofinansowanie pochodzi. Istnieją dwie opcje: z funduszu świadczeń socjalnych/związków zawodowych albo ze środków obrotowych.

W pierwszym przypadku wolna od podatku jest wartość otrzymanych przez pracownika świadczeń, tak pieniężnych, jak i rzeczowych, ale do limitu 380 zł w skali roku. Nie są świadczeniami rzeczowymi – w rozumieniu tego przepisu – bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary i usługi. Ważne jest, że pułap kwotowy dotyczy wszystkich otrzymanych w trakcie roku świadczeń z funduszu, a nie tylko z tytułu wypoczynku. Trzeba je zatem zsumować. Opodatkowaniu podlega nadwyżka ponad limit, a nie całość.

W przypadku drugim, czyli dofinansowania udzielonego przez zakład pracy ze środków obrotowych, konstrukcja zwolnienia jest trudniejsza. Nie dotyczy ono wypoczynku samego pracownika, lecz jego dziecka, o ile nie ukończyło 18 lat. Wypoczynek musi być zorganizowany przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie (np. biuro podróży, biuro turystyczne, stowarzyszenie, fundacja, szkoła). Nie mogą więc to być tzw. wczasy pod gruszą. Nie ma też dowolności co do formy wypoczynku. Ustawa przewiduje kolonię, wczasy, obóz lub zimowisko. Mogą one być połączone z nauką, pobytem na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach                         leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych. Zwolnione są też dopłaty do przejazdów związanych z tym wypoczynkiem/pobytem na leczeniu. Limit zwolnienia   to 760 zł. Jeśli świadczenie w opisanych wyżej ramach (czyli na wypoczynek niepełnoletniego dziecka) zostanie wyasygnowane z funduszu świadczeń socjalnych, to zwolnienie jest bezlimitowe.

W praktyce stosowania tego zwolnienia poważną wątpliwość prawną budzi kwestia wieku dziecka: czy decyduje data udzielenia świadczenia, rozpoczęcia wypoczynku, jego zakończenia, czy też jeszcze inna? W tej materii w orzecznictwie i piśmiennictwie dominuje pogląd, wedle którego warunek wieku dziecka jest spełniony, jeżeli w którymkolwiek momencie wypoczynku dziecko         nie miało ukończonych 18 lat. Jeśli stało się pełnoletnie przed wypoczynkiem – zwolnienia nie ma.

Przykład: Janowi Iksińskiemu zmarła żona, osierocając 10 letnią córkę. Dostrzegając trudną sytuację socjalną i życiową, zakład pracy wykupił Iksińskiemu i jego córce wczasy połączone z nauką języka angielskiego, w trakcie wakacji letnich,  za 3.000 zł, finansując to następująco:

• 1.000 zł ze środków obrotowych, na rzecz wypoczynku córki,
• 500 zł z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, na rzecz wypoczynku córki,
• 1.500 zł z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, na rzecz wypoczynku Iksińskiego.

Wcześniej, w tym samym roku, na Wielkanoc otrzymał Iksiński pieniężne świadczenie świąteczne z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w kwocie 200 zł.

Rozliczenie wygląda następująco:

• z otrzymanego świadczenia 1.000 zł wolna od podatku będzie kwota 760 zł, czyli do opodatkowania jest 240 zł;
• otrzymane świadczenie 500 zł w całości jest wolne od podatku;
• z otrzymanego świadczenia 1.500 zł opodatkowaniu podlegać będzie nadwyżka sumy tej kwoty i uprzedniego świadczenia świątecznego, nad limitem 380 zł, czyli 1500 zł + 200 zł – 380 zł = 1.320 zł, a wolne od podatku jest 280 zł.
  

Zakład pracy ma więc obowiązek do innych przychodów ze stosunku pracy Jana Iksińskiego doliczyć 1.560 zł (240 + 1.320)   i od tak ustalonej sumy obliczyć, potrącić i wpłacić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.